کد مطلب:38282 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:22

گنجینه پرسمان » اهل بيت

در سال 1330قمري عمال روسيه گنبد امام رضا7را به توپ بستند; چرا؟ به دستور چه كسي اين كار انجام شد و نتيجه اش چه بود؟

در اوائل محرّم سال 1330بود كه قشون روس با توپ در حالي كه شيپور مي زدند, وارد مشهد مقدس شدند. تا ژند روز به همين نحو جمعيت زيادي با افسرها و صاحب منصب ها وارد مشهد شده و در ارك منزل كردند وركن الدوله رسماً از آنان پذيرايي نمود. قنسول روس فهميد رؤسا و اشراف با او ضديّت ندارند, يوسف خان هراتي راواداشت تا در نزديكي قبرستان ميرهوا مجلسي ترتيب دهد و اظهار كند ما مشروطه نمي خواهيم و احمد شاه را به سلطنت نمي شناسيم , بلكه سلطان ايراني ها محمد علي شاه است . وي جمعي از مردم ساده و بي اطلاع را دور خودجمع كرد, تا اين كه چند روز بعد سيد محمد يزدي ـ كه معروف به طالب الحق بود ـ و نائب علي اكبر نيز مجلسي درنوقان به همين منظور ترتيب دادند. طالب الحق در موقع سخنراني گفت : دموكراتي ها بهايي هستند. ما نظميه و عدليه و ماليه و ساير ادارات را لازم نداريم . تمام اهل اين ادارات بابي و كافرند! كم كم مجلس ايشان تقويت شد و طالب الحق و نائب علي اكبر با تابعان خود وارد مسجد گوهرشاد شدند, يوسف خان هم با تابعان خود داخل صحن جديدشد و آن جا را منزلگاه خويش قرار دادند. طالب الحق روزها منبر مي رفت و مي گفت : مردم نترسيد. ما محمد علي شاه را مي خواهيم تا با او دست بيعت بدهيم و فرياد مي زد: مردم ! هوشيار باشيد كه بابي ها (بهايي ها) دين و مذهب شما را بردند.

كم كم عدّهء آنان زياد شد. يوسف خان در صحن جديد در حجرهء بالاسر منزل كرده بود و طالب الحق در حجره ءبالاي كفشداري مسجد جا گزيده بود. تفنگ دارها هم در ميان مسجد و صحن و بازار پراكنده بودند. در اوائل ماه ربيع الاول بود كه الواط و اوباش در اطراف يوسف خان جمع شدند و او را به نام سردار صدا مي زدند. يوسف خان مقصران را شلاق مي زد و نويد مي داد محمد علي شاه عنقريب به زيارت مشرف خواهد شد و مي گفت : سالار الدوله باقشون فراوان وارد قوچان شده است . هيچ كس از اداري ها و سربازان نمي توانست و جرأت نمي كرد در ميان حرم وصحن و مسجد بيايد, چون اگر مي آمد, او را نزد يوسف خان مي بردند و زير شلاق و ضرب و شتم قرار مي گرفت .

كار به جايي رسيد كه تجّار و كسبه دكان ها را بسته و دست از كار كشيدند. شبي نبود كه دكان يا منزلي را خراب نكنند و اموالش را به غارت نبرند.

يوسف خان با محمد قوش آبادي نيشابوري كه از اشرار معروف بود و اسماعيل ترشيزي و گروهي از سربازهاي گارد نظامي و جمعي از افغاني ها و عده اي از اشرار شهر كه تقريباً تعداد آنان به پانصد نفر مي رسيد, گلدسته ها و بالاي درهاي صحن قديم و جديد را سنگر قرار داده بودند. عصرها جمعيت در ميان صحن جديد اجتماع مي كردند ويوسف خان سخنراني مفصلي مي كرد و نوشته هاي جعلي از زبان محمد علي شاه براي مردم مي خواند و ايشان را به دريافت خلعت و منصب بشارت مي داد. از اوائل ربيع الثاني مفسده و درگيري شديد شد. همه شب تا به صبح صداي گلوله از جاهاي مختلف شهر مشهد بلند بود. در اوائل ماه مزبور بود كه گروهي از افراد روسي در چند مركز از اطراف بَست در بالاي بام ها به بهانهء حفظ رعاياي خود سنگر گرفته بودند تا اين كه صبح روز شنبه كه دهم عيد نوروز سنه ء1330قمري بود و با روز دهم ربيع الثاني مصادف شده بود, صاحب يكي از مغازه هاي بزرگ نزديك حرم آمد وگفت : هر خاكي داريد بر سر بريزيد, چون امروزه گنبد مطهّر حضرت رضا را هدف توپ قرار مي دهند. تقريباً دوساعت به غروب بود كه صداي توپ هاي روسي بلند شد و از چند ناحيه به سوي حرم تيراندازي كردند و بااتومبيل هاي مسلسل دار به جانب صحن مقدس آمدند, تا اوّل غروب وارد صحن شدند. زوّار و متحصنان وارد حرم مطهّر شدند و درهاي حرم را بستند. يك دسته از روس ها با توپ هاي مسلسل به پشت بام حرم رفتند و از پنجره هاي پشت بام ضريح مقدس امام رضا7را گلوله باران كردند و گروهي از روس ها با اسلحه وارد دارالسيادة شدند و ازشبكه هاي پنجره نقره , حرم مطهر و ضريح را هدف قرار دادند. تقريباً تعداد هفتاد نفر از جمعيت كه ميان حرم ورواق ها و اطراف حرم بودند, كشته شدند و مدت چهار شبانه روز حرم و رواق ها در تصرف روس ها بود.(1)

(پـاورقي 1.محمد جواد نجفي , ستارگان درخشان , ج 10 ص 151 به نقل از منتخب التواريخ .